De samenleving is wel klaar met de manier waarop ons land bestuurd wordt, dus stemmen we niet meer op de traditionele partijen. Maar er is een gevaarlijk verschil tussen een populistische samenleving en populistische leiders.
Populisten willen een goed leven. Populistisch leiders willen macht. De oplossing is simpel: iedereen in ons land moet een goed leven kunnen hebben. Dat haalt de wind uit de zeilen van populistisch leiders, maar dat is bijzaak.
Geluk Centraal is nu een jaar onderweg. We hebben in die tijd onze visie behoorlijk scherp gekregen. Zo hebben we een basisinkomen omgedoopt tot een maatschappelijk inkomen voor iedereen vanaf de geboorte tot aan zijn overlijden En een maatschappelijke bijdrage over alles wat je verdient. Onderwijs, zorg, openbaar vervoer worden uit die maatschappelijke bijdrage betaald. Diensten en producten krijgen de echte prijs, dus ook de verborgen prijs van bijvoorbeeld energie en klimaatvervuiling. Die betalen we nu collectief, dat kunnen we beter in producten terug laten komen. We stoffen de publieke omroep ook af, zodat Nieuwsuur niet na de verkiezingen onderzoekt of het stikstofbeleid en de watergedachte van BBB eigenlijk wel kan, maar dat ze vooraf politiek al analyseren. Want journalistiek en democratie gaan hand in hand.
Volgende stappen
We bestaan een jaar, tijd om volgende stappen te maken. Zo gaan we denktanks op zetten rondom thema’s van ministeries. Alleen heten die van ons bijvoorbeeld het ministerie van ecologische zaken, ministerie voor vrede en het ministerie van gezond leven.
We gaan met die denktanks onze standpunten in dialoog brengen en daardoor aanscherpen. En weet je wat: we gaan die visies dan aanbieden aan de al bestaande politiek, zodat alle partijen de kans krijgen geluk centraal te stellen.
Als de samenleving via onze maatregelen weer een sociaal vangnet heeft, is er ook weer ruimte politiek te bedrijven op een manier waar het land verder mee kan.
Maar daarvoor moet er wel wat aan het politieke model gesleuteld worden. Het systeem van nu leidt immers tot korte termijn-visies, onze minister president is zelfs helemaal de man niet naar visies. Daar heb je in zijn ogen alleen maar last van. Korte termijn: omdat je ieder jaar herkozen wil worden. Dan kun je beter maar populaire maatregelen nemen en lekker met z’n allen van leer trekken tegen iedereen met een niet Nederlandse achternaam vanwege een heel klein groepje fraudeurs met toeslagen. Dan leg je liever asfalt aan dan dat je openbaar vervoer verbetert. Dan stop je geld in zieken beter maken in plaats van gezonden niet ziek laten worden.
Er zijn heel veel manieren om dat systeem te veranderen. Wij willen burgerberaden om de samenleving weloverwogen zelf beslissingen te laten nemen. We werken aan een systeem om via het systeem van de stemwijzer per thema de mening van de samenleving te horen. Voor ons wordt dat de echte Eerste Kamer. We stellen ons op basis daarvan een Tweede Kamer voor die stuurt. Maar voor een ministerspost moet je gewoon solliciteren en je bent dan partijloos. Je kunt dan dus gewoon ontslagen worden, zodat dat dat een crisis tot gevolg heeft, maar je kunt ook evengoed een volgende Tweede Kamer blijven zitten, omdat je je vak goed verstaat.
De huidige Eerste Kamer schaffen we af. Haar taak – kijken of wetgeving via de juiste besluitvorming is gegaan en of die nieuwe wetgeving haalbaar en uitvoerbaar is – dat kan de Raad van State er wel bij doen.
We denken met die politieke veranderingen de spanning en sensatie van iedere vier jaar herkozen moeten worden uitgeschakeld te hebben. Zodat de politiek weer kan doen wat ie moet doen: in de Nederlandse samenleving geluk centraal te stellen, zodat je een samenleving krijgt waar ieder kind de kans krijgt iedere baan en woning te krijgen die hij of zij wenst. Kortom gelijkwaardige kansen en bestaanszekerheid voor iedereen.
Anders denken betekent ook fundamenteel anders doen
Rutte IV staat nog steeds voor gigantische uitdagingen. Klimaatverandering, een stijgende zeespiegel, sociaalmaatschappelijke ongelijkheid, een overbelaste zorg en een gigantisch tekort aan betaalbare woningen. Ik hoop oprecht dat het deze club zal lukken om de problematiek niet langer door te schuiven naar toekomstige generaties. Echter ben ik sceptisch omdat het fundament niet op orde is.
Om die uitdagingen toekomstbestendig op te kunnen lossen ben ik van mening dat er eerst een fundamentele systeemverandering nodig is. Juist op dit moment wordt zichtbaar dat niet alleen politici en de wetenschap het beleid moeten bepalen, maar mensen. Ik heb hierover concrete ideeën en een sterke visie waarom en hoe een noodzakelijke systeemverandering zal zorgen voor meer levenskwaliteit en evenwicht in onze samenleving.
Kort samengevat
Veel burgers tonen betrokkenheid en hebben een duidelijke mening. Laten we dan ook gebruikmaken van de ervaring, kennis en talenten waarover veel mensen in onze samenleving beschikken. Bijvoorbeeld zouden de ministersposten partij-onafhankelijk en vakinhoudelijk moeten worden ingevuld door mensen met de beste papieren en een aantoonbaar trackrecord op het betreffende dossier. Verder is het noodzakelijk om het stelsel in alle opzichten sterk te vereenvoudigen en voor iedereen begrijpelijk te maken. Een forse hervorming van de zorg, zonder marktwerking en verzuiling, is onvermijdelijk. Denk verder aan gelijke kansen, het recht op goed onderwijs en betaalbare woningen voor iedereen. En het is haalbaar om de sociaaleconomische en maatschappelijke ongelijkheid te verkleinen door bijvoorbeeld de bijstand en toeslagen af te schaffen en te vervangen door een bestaansminimum voor iedereen.
Dit zijn slechts enkele voorbeelden om te komen tot de noodzakelijke verandering en oplossingen. De kwaliteit van het leven zal dan voor eenieder verbeteren en ons land zal dan een stuk gezonder, liever en groener kleuren. In mijn ogen zal dit nu echt eerst moeten gebeuren om de vele mooie en duurzame initiatieven te kunnen versnellen en te laten renderen. Kort samengevat laten we ‘geluk’ van mensen centraal zetten, of beter, laten we werken aan één allesomvattende transitie: de transitie van welvaart naar welzijn. Het leven is tenslotte geen generale repetitie.
Doe jij ook mee?
Ik bedank iedereen die zich het afgelopen jaar al met volle overtuiging heeft ingezet voor Geluk Centraal. We hebben samen veel gedaan en bereikt. Er staat een communicatieplatform met vele gelijkgestemde volgers, doorwrochte artikelen met denkrichtingen en oplossingen voor de verschillende thema’s en geluksverhalen. Daarnaast verschijnt binnenkort het boek ‘Het leven is geen generale repetitie’, een magazine en koppelen we de wetenschap aan onze denktanks. Samen met de vooruitdenkers, wetenschappers en betrokken burgers van het Geluk Centraal hebben al belangrijke stappen gezet en we gaan door!
Wij moedigen mensen aan om zelf verantwoordelijkheid te nemen en niet af te wachten, omdat het leven geen generale repetitie is. Heb jij ook ideeën over waarom een fundamentele systeemverandering nodig is, voel je de urgentie en ben je van mening vanuit je expertise, professie, ervaring of door je bekendheid en talent iets te kunnen bijdragen of te willen betekenen? Sluit je aan en denk mee. Samen met en voor jou blijven we werken we aan één allesomvattende transitie van welvaart naar welzijn door geluk centraal te zetten. Laten we niet langer mopperen over het is, maar bedenken hoe het kan. En doen!
