Laatste berichten Leiderschap

De uitdagingen van vandaag worden vaak doorgegeven aan de volgende generaties zonder rekening te houden met de gevolgen voor hun toekomst. De beslissingen die nu genomen worden door de huidige leiders in de overheid en het bedrijfsleven, zullen diepgaande effecten hebben op de kwaliteit van leven van onze kinderen en kleinkinderen. Toch lijkt de huidige generatie leiders vaak vast te houden aan verouderde ideeën en methoden, waardoor echte vooruitgang stagneert.

Tot op het laatste moment was het spannend of we een kabinet zouden krijgen met een partij die stelselmatig hele groepen van onze samenleving wegzet én met een partij die als tool door een marketingbureau in de markt is gezet. Omtzigt en Yeşilgöz waren die eendenkooi ingekropen en eenmaal binnen kregen ze het idee dat ze niet meer uit konden. Geluk Centraal heeft een brief geschreven waarmee die twee alsnog het rechte pad hadden kunnen kiezen, zonder gezichtsverlies, maar vooral omwille van het landsbelang.

Pieter Omtzigt staat aan de vooravond van meewerken aan een kabinet met een voor racisme veroordeelde persoon die zijn partij leidt als een dictator. Je zult het maar op je geweten willen hebben…

Waarom maken we geen kabinet dat recht doet aan de verkiezingsuitslag en dat in opdracht van de gekozen Tweede Kamer functioneert, zoals het in onze democratie bedoeld is? Je moet er wel even het machtsdenken voor achterwege laten, dat wel. Maar dat moet je eigenlijk altijd achterwege laten.

Het onverwachte vertrek van Pieter Omtzigt heeft mij en velen verbaasd en teleurgesteld achtergelaten. Omtzigt stond bekend als een volksvertegenwoordiger met een voorbeeldfunctie, maar zijn abrupte vertrek van de formatietafel roept vragen op over leiderschap en integriteit in de politiek. Wat mij betreft kan hij beter helemaal thuisblijven, de reden doet er namelijk al helemaal niet meer toe. Het gaat hier fundamenteel om ongepast gedrag.

Met de verkiezingen in aantocht ben ik samen met de verenigde vooruitdenkers, wetenschappers en betrokken burgers van Geluk Centraal de programma’s eens gaan vergelijken op overeenkomsten. Wat ons opviel is dat bijna alle partijen zo ongeveer dezelfde oplossingen bedenken om de problemen in ons land het hoofd te bieden. ’t Is een tientje meer of minder op het minimumloon, ’t is voor de stikstof 2030 of 2035, ’t is misschien wel of zeker wel kernenergie, ’t is boeren zelf laten kiezen of verplicht uitkopen, ’t is wel of geen eigen risico in de zorg. ’t Is een beetje hier en daar bijschaven.

De Tweede Kamer had landbouwminister Piet Adema tot twee toe opdracht gegeven in Brussel tegen verlenging van goedkeuring van het landbouwgif glyfosaat te stemmen. Toch onthield Adema zich van stemming. Dat is democratisch gezien buitensporig. Het zijn brokstukken van een gebouw in verval, waar ministers en Tweede Kamerleden veel te veel politiek verweven zijn. Dat voorkom je met een zakenkabinet.

Het is de derde zaterdag in september, sterfdag van André Hazes. De avond nadert en een flinke regenbui zorgt ervoor dat ik de schemerlampen al vroeg aandoe. Ik nestel me op de bank en pak mijn nieuwe boek: ‘Voor ieder wat waars’ van Rob Wijnberg. Een boek over hoe waarheid ons verdeelt en ons ook weer kan samenbrengen. Omdat ik binnenkort naar zijn theater voorstelling ga lijkt het me fijn om wat ingelezen te zijn. Het is tenslotte een heel thema dat hij aanpakt. Na een uurtje lezen stop ik ermee. Even weer naar het hier en nu: lui, regen en schemer. Geheel in sfeer pak ik de zapper en zet ik de tv aan. Raak! Ik word meegenomen in de politieke stand van zaken op dit moment. De partij peilingen doen het goed met hun immense nieuwswaarde. Overstappers van CDA naar BBB en NSC spreken zich hartstochtelijk uit over hun behoefte aan nieuwe politiek, volgens mij een behoefte van de gemiddelde Nederlander. Maar wat is dan die nieuwe politiek? Willen we meer dan oude wijn in nieuwe zakken?

Gisteren heb ik met verbazing zitten kijken naar Prinsjesdag. We maken het wederom onnodig ingewikkeld. Partijen vallen over elkaar heen om armoede te bestrijden en hebben de mond vol van bestaanszekerheid. Zoals ik al jaren in eerdere artikelen in de media heb geschreven. Zo moeilijk kan het niet zijn. We voegen wederom enkel complexiteit toe door weer geld rond te gaan pompen via toeslagen. Onnodig complex en we weten inmiddels wat er van komt. Een boel ellende en het kost de belastingbetaler nog veel meer omdat het controlesysteem op volle toeren moet gaan draaien… En het geld komt ook niet eens bij de mensen terecht op het moment dat ze dat het hardst nodig hebben.

Transitie. Ik vind het een rot woord omdat het gewone taal vervangt door ongewone taal. Het woord heeft verschillende betekenissen. Bijvoorbeeld in de gehandicaptenzorg gaat transitie vooral over de overgang van de ene levensfase naar de ander zoals het bereiken van de mijlpaal van 18 jaar. Het is in zorgland een begrip omdat het vele gevolgen heeft voor de zorg die dan in een keer niet meer nodig schijnt te zijn. De zogenaamde transitiepoli kan hierin begeleiden. Transitie is ook een vakterm voor het zich verplaatsen van de ene plek naar de ander, bijvoorbeeld uit de rolstoel naar het bed. We kennen allemaal transitie als het aangaan van een nieuwe identiteit en in de huidige maatschappij is transitie de grote verandering waar we middenin zitten en die ons de goede kant op moet helpen van welvaart naar welzijn. Daar wil ik iets meer over zeggen, iets serieus.

In aanloop naar de verkiezingen in november zien we een aantal bijzondere dingen gebeuren. Aan de ene kant struikelen de hardroepers op social media bijna over elkaar om schande te spreken (of schreeuwen) over het nog steeds groeiend aantal vertrekkende politici, terwijl een aanzienlijk deel van diezelfde groep hardroepers vóór de val van het kabinet hun afschuw uitsprak over de zittende Kamerleden en bestuurders. Aan de andere kant zien we juist een oproep voor nog meer nieuwe Kamerleden – bij Volt en D66, óf een oproep voor meer lokaal gebonden politici, bij de nieuwe partij van Pieter Omtzigt. Daarbij lijkt het erop dat niemand de juiste basisvragen stelt.

De aanleg van riolering is de meest effectieve stap geweest voor de volksgezondheid. En als de overheid mensen hun schulden kwijtscheldt, verdient ze dat dubbel en dwars terug door een afnemende zorgvraag. Laten we daarom eens focussen op gezondheid. Dat is hard nodig ook, want ons zorgsysteem staat kort voor een infarct.