Vrijdagavond, we hebben kaartjes voor het filmhuis in Havelte. In de flyer stond ‘Allelujah’, de nieuwe bioscoophit uit Engeland. Een warm, ontroerend komisch drama over ouder worden, maar niet bij de pakken neerzitten. We waren zeer verrast dat een klein dorp als Havelte, zo actief is op dit vlak.
Het thema sprak ook wel aan; ontwikkelingen in de ouderenzorg houden me bezig. Daarbij worden wijzelf inmiddels ook regelmatig geconfronteerd met verschijnselen van het ouder worden. Dus wie weet konden we er een goede vibe uithalen.
Het filmhuis van Havelte is in De Kei, het gemeenschapshuis dat we alleen nog maar kennen als stemlokaal. Toen we om 19.15 uur aankwamen, vroegen we ons af of we wel goed waren. We troffen een donkere parkeerplaats met een enkele auto er op. Dat zag er eenzaam uit.
“Jazeker draait hier straks een film”, werden we vriendelijk ontvangen. We waren te vroeg. Enkele enthousiaste vrijwilligers hadden al snel opgemerkt dat we nieuwkomers waren. We kregen uitleg over het filmhuis en de activiteiten van De Kei. Het voelde een beetje alsof we zelf in een film zaten. Ondertussen liep de zaal vol met publiek, veelal oudere ouderen. Wij – toch ook 60+, bleken nagenoeg het jongste oudere stel.
De vrijwilligers van het filmhuis vertelden niet alleen over hun eigen werk, ze vroegen ook vriendelijk naar ons en onze verhouding met Havelte. Ik vertelde dat we er inmiddels bijna een jaar wonen en dat we ook maatschappelijke activiteiten gaan ontplooien in het dorp. De interesse was groot. We werden na het welkomstwoord zelfs (met toestemming) voorgesteld aan het publiek en met applaus hartelijk ontvangen. Bijzonder! We hadden nóg meer het gevoel zelf in de film te zitten. “Zo”, zei mijn buurman, “de eerste reclame is binnen”.
De echte film begon. Het eerste deel voor de pauze bood mij ondanks de saaie verhaallijn, voldoende stof tot nadenken. Ik hoop dat Teun Toebes deze film ook gaat bekijken, als hij dat al niet heeft gedaan. Tijdens de pauze in conclaaf met de buren over hoe het zou kunnen aflopen. Niemand had het bij het rechte eind. Ik zal de clou niet vertellen en hou het lekker vaag. De wending in de film was onverwachts, ontroerend en vooral treffend.
De kern wat mij betreft: Ouder worden hakt er wel in, helemaal als je op zorg bent aangewezen. Je moet van goeden huize komen om niet bij de pakken neer te zitten. Het leven van ouderen maakt plaats voor ziek en patiënt zijn. Klein en groot geluk in het verpleeghuis, vallen in het niet bij klein en groot verdriet. De betekenis van ‘zorg’ zoals dat in de kern bedoeld is, vervaagt in ‘de zorg’ als systeem. Zorgen voor mensen is verworden tot een economisch product. Het hart van de zorg bloedt, van zorgverleners ook. Wij stelpen dit, maar bloed kruipt waar het niet gaan kan. In de film was het de onderstroom die zegevierde, de drijfveren van een ‘stalen’ verpleegster.
Volgende voorjaar organiseren wij een seminar in Havelte: Zorg ID. Deze dag is gestoeld op precies deze kern: leven met zorg. Laten we dan vooral verder borduren op dit thema, samen met jonge en oude mensen. Mensen die ook anders willen, gewoon omdat het moet.