Gelijkheid is voor ons niet alleen de afwezigheid van discriminatie, maar de actieve inzet voor gelijke kansen en waardigheid voor iedereen. Van geboorte tot ouderdom, iedereen moet in staat zijn om mee te doen, ongeacht achtergrond, geslacht, inkomen of afkomst. Hervormingen zijn nodig: structurele maatregelen die zorgen dat niemand in armoede leeft, dat de kloof tussen rijk en arm slinkt, en dat talent en inzet werkelijk beloond worden.
Gezondheid beschouwen wij als een universeel recht; het gaat verder dan het genezen van ziekte. Voorkomen, beschermen en zorgen vormen het fundament. Een fatsoenlijke samenleving bouwt aan fysieke en geestelijke gezondheid, investeert in zorgstelsels die mensgericht zijn, en bevordert preventie en leefomstandigheden waarin mensen kunnen floreren.
Groen betekent voor ons meer dan natuur om ons heen; het is het besef dat we slechts één aarde hebben. Klimatologische grenzen zijn reëel, biodiversiteit is kwetsbaar, en de schade van vervuiling valt in gezondheid en toekomst terug op ons allemaal. We pleiten voor beleid dat niet langer uitstel en compromissen vormt, maar een afslag maakt: circulaire economie, natuurherstel, ernstige maatregelen voor uitstoot, het verbieden van schadelijke stoffen, en het beschermen van ecosystemen.
Gedrag, wat we doen, hoe we met elkaar omgaan, hoe we kiezen, stemmen, ondernemen, bepaalt uiteindelijk of de samenleving menselijk blijft. Gedrag gaat over solidariteit, over burgerparticipatie, over ethiek in werk, over verantwoordelijkheid nemen voor anderen, tegen polarisatie en uitsluiting. Gedrag is het dagelijks acteren naar fatsoen.
Onze visie voor een fatsoenlijk land
Een land waarin geluk centraal staat:
- is een land dat inkomensverschillen vermindert, armoede uitbant en waar een maatschappelijk inkomen én vangnet beschikbaar zijn, zodat niemand buiten de boot valt.
- is een land waar meisjes en vrouwen op elke plek veilig zijn, in huis, op straat, op school, zonder angst of beperking.
- is een land dat economische groei niet ziet als hét doel, maar als middel; groei wordt ondergeschikt gemaakt aan welzijn, natuurbehoud, gezondheid en kwaliteit van leven.
- is een land dat bedrijven niet toestaat jarenlang te vervuilen, schadelijke restproducten te gebruiken, of de gezondheid van omliggende gemeenschappen te schaden.
- is een land dat de gezondheid van burgers beschermt tegen schadelijke agrarische praktijken, zoals ongecontroleerd gebruik van bestrijdingsmiddelen, en dat beleid baseert op wetenschap en generaties denken.
- is een land dat zich krachtig verzet tegen agressie van buitenaf: tegen onderdrukking, honger, bombardementen, waarbij mensenrechten niet optioneel zijn, maar leidraad.
“Waarom systémische verandering nodig is”
Wij merken dat de huidige systemen, economisch, politiek, sociaal, steeds minder toereikend zijn om de grote uitdagingen van onze tijd aan te pakken: klimaatverandering, ongelijkheid, mentale gezondheidscrises. Beleid blijft te vaak reactief, fragmentarisch, en gericht op korte termijn winst. Wij pleiten voor een fundamenteel andere aanpak:
- Burgerparticipatie moet structureel zijn, niet alleen in verkiezingstijd, maar in besluitvorming, planning, uitvoering en toezicht.
- Politieke instituties dienen hervormd te worden zodat beleidskeuzes dichter bij mensen komen, transparant zijn, en lange termijn belangen, van natuur, generatie, welzijn, zwaarder wegen dan kortetermijnbelangen.
- We hebben een nieuw sociaal contract nodig waarin welzijn, gelijkheid en duurzaamheid voorop staan; belastingen, regelgeving en maatschappelijke structuren moeten dienend zijn aan geluk, niet andersom.
“Fatsoen als kernwaarde”
Fatsoen is meer dan beleefdheid; het is houding, cultuur, ethiek. Fatsoen betekent dat je luistert, dat je je stem gebruikt zonder te vernederen, dat je met compassie handelt. Fatsoen laat zien in wat je beleidskeuzes zijn, in hoe je economie inricht, hoe je zorgt voor de zwakkeren, hoe je je verhoudt tot de planeet. Fatsoen is de morele infrastructuur van vertrouwen, hoop en verbondenheid.
Oproep
Wij roepen alle burgers, politici, organisaties en bedrijven op:
Denk mee. Handel. Stem voor fatsoen. Stem voor geluk. Laat niet alleen je stem horen bij de stembus, maar elke dag in de manier waarop je met je buren omgaat, hoe je werkt, wat je kiest. Want de toekomst die we willen is niet in beton gegoten. Zij wordt gevormd door keuzes, door moed, door mensen die verlangen naar een samenleving waarin geluk geen luxe is, maar recht. Samen kunnen we een land zijn waarin fatsoen niet de uitzondering is, maar de norm, een land waarin geluk centraal staat.
