Het zal wel komen omdat de diverse redacties druk waren met jaaroverzichten te maken, want anders zou die bevinding van jurist Balakrishnan Rajagopal toch dagenlang voorpagina-nieuws moeten zijn? Het kabinet was over de asielopvang gevallen en dan komt een speciaal gezant zeggen dat de kern van dat probleem ‘m helemaal niet zit in de hoeveelheid vluchtelingen, maar in de manier waarop we onze sociale woningsector onder de kabinetten Rutte hebben verkwanseld. Door structureel verkeerd beleid (sociale woningen verkopen aan huisjesmelkers zoals prins Bernhard en geen nieuwe huizen bouwen) zijn er over de hele breedte te weinig beschikbare en betaalbare woningen. Niet alleen voor mensen die naar hier vluchten, ook voor autochtone Nederlanders.
De speciaal gezant was naar hier gekomen omdat landgenoten bij de VN geklaagd hadden over plannen een woonwijk te slopen. Eerder al had het Rode Kruis actie ondernomen om bij Ter Apel mens-onterende toestanden het hoofd te bieden. Je zou denken dat de VN en het Rode Kruis er zijn voor daar op de wereld waar het helemaal mis gaat. Gaat het hier dan helemaal mis? Ja, je kunt eigenlijk die conclusie gerust trekken, het loopt in ons land gierend de klauwen uit.
Cynische grap van Pieter Derks: ‘dit land moet toch geregeerd worden, hoor ik als argument voor de gesprekken met Plasterk. Maar misschien is niet regeren beter. Er gaat met al dat regeren nogal wat fout…’
Wat een trackrecord…
Ga maar na: Een racistische belastingdienst sleurt mensen met een niet autochtone Nederlandse achternaam het toeslagenschandaal in. Groningers zien hun huizen kapot scheuren en kunnen fluiten naar schadevergoeding. Een op de drie 15-jarigen begrijpt ondertussen zo slecht wat hij leest dat hij een brief van een officiële instantie niet meer snapt. Om een groot landbouw-exportland te blijven importeren we Polen die we onderbetaald in onze slachterijen laten werken. Net afgestudeerde jongeren noemen we ‘de pechgeneratie’, maar in feite hebben we ze genaaid met de studiebeurs en logen we ze voor dat we over de schuld geen rente zouden gaan heffen. Met de hypotheekrenteaftrek komen we de rijken tegemoet, maar drijven we de prijs van huizen op. Er gaan miljarden subsidie naar fossiele industrie. De overheid gebruikt hardere incasso-middelen dan wie dan ook. Ondersteund door een politieke meerderheid eisen boeren het recht op, op extra mest uitrijden, een recht dat ze hadden wegens goed gedrag dat achteraf gelogen goed gedrag bleek te zijn. En onze aspirant minister president moet permanent beschermd worden omdat hij de overtuiging heeft dat je een andermans geloof tot op het bot mag afkraken en beledigen.
Het verleden is er nu eenmaal
Met zo’n trackrecord kun je beter maar niet te veel terugkijken. Dat doen de politieke partijen die nu een coalitie aan het broeden zijn dan ook liever maar niet. Ze willen het verleden vergeten. Dat kunnen ze wel willen, maar dat gaat natuurlijk niet. Het verleden is er gewoon, of je dat nou leuk vindt of niet. Vraag dat aan iedere gevangene. Of aan Marco Borsato: die zit zelfs al een jaar op de blaren zonder dat er ooit een rechter iets definitiefs over gezegd heeft.
Een uitspraak van GroenLinkser Laura Bromet deze week viel ons op. Ze wilde nogmaals uitleggen dat we met de boerentransitie maar één kant uit kunnen: vanuit de natuur redeneren. En ja, dan moet de veestapel drastisch inkrimpen. Maar ze begon er in de Tweede Kamer helemaal niet meer aan. “Laat de boeren dan maar zien wat er van terecht komt als zij het bepalen” wees ze naar de rechter flanken van de Kamer. Tijdens een verkiezingsdebat van SBS6 werd Timmermans aangevallen op het eigen risico voor de zorg, Yeşilgöz zei dat ze liever niet terugkeek. De PVV is er trouwens inmiddels ook achter dat ze geen toverstokje hebben waarmee ze geld kunnen maken.
Denktank
Wij van Geluk Centraal hebben het afgelopen jaar voortdurend overlegd over onze rol in Nederland. We zouden wel een politieke partij willen worden, maar dat werd ons afgeraden: te groot afbrandrisico. Daar zit zeker wat in. Zie de BBB, je bent zo maar heel groot en zo maar weer heel klein. FvD zelfde laken een pak. En zo Omtzigt zich nu beweegt in Den Haag (blijkbaar kun je zes weken over de grondwet onderhandelen) voorspellen we zijn NSC eenzelfde lijdensweg.
Maar Geluk Centraal wil geen kapitein op de wal zijn. We blijven daarom ook in 2024 zoeken naar ons met het debat te bemoeien op een manier die hout snijdt. Het beeld dat we daar nu bij hebben is dat we ons verder willen ontwikkelen als een denktank. Een denktank waarbij we de grote thema’s van ons land in open dialoog willen bespreken met deskundigen die niet politiek belast zijn. Bij ieder thema eerst terug naar het fundament en dan her-opbouwen tot een bruikbaar concept. De denktank zal dan gevraagd en ongevraagd oplossingen aanbieden aan de bestuurders van nu en straks.
Voorbeeld: we hebben op dit moment tal van uitkeringen en toeslagen. Dat is een niet meer te doorgronden oerwoud van regelgeving, met een controle-systeem dat misschien nog wel duurder is dan al die uitkeringen bij elkaar. (Alleen al bij het Uitvoeringsorganisatie Herstel Toeslagen (UHT) werken 1400 mensen fulltime.) Als je iedere Nederlander vanaf zijn geboorte een maatschappelijk inkomen geeft, een basisinkomen dat past bij de situatie van de persoon op dat moment, dan vereenvoudig je het systeem, kun je er heel eenvoudig aan sleutelen, heeft iedereen een bestaanszekerheid en ben je – denken wij – ook nog stukken goedkoper uit.
We sluiten het jaar in mineur af maar gaan in majeur 2024 in
Geluk Centraal sluit 2023 af met een zeer sceptische blik naar politiek Den Haag waar het links niet lukt een sociaal vangnet te organiseren en waar rechts het tot een kunst verheven heeft niet te willen leren van het verleden. Maar we gaan met opgeheven hoofd 2024 in omdat niet alleen wij steeds beter zien dat het keihard nodig is tot actie over te gaan. Niet de actie van nog meer ontevreden burgers die met hun protesten ook komend jaar de samenleving zullen proberen te ontwrichten. Onze actie zal zijn dat we onze denktank verder proberen uit te rollen. Doe je mee?
