Als een baby in een vijver gevallen is, haal je hem er dan uit? Het was een vraag die voorbijkwam tijdens het Filosofisch Quintet van Human. “Ja natuurlijk” is het antwoord, maar het wordt wat meer filosofisch als je je afvraagt of je die baby ook redt als die aan de andere kant van de wereld in een vijver ligt.
Het Filosofisch Quintet zette in op moderne slavernij, natuurlijk een interessant thema als je als land net besloten hebt je excuses aan te bieden aan de tijd waarin wij onze kiem voor onze huidige rijkdom hebben gelegd. Ook een ‘mooi’ thema nu ‘onze Oranje leeuwen’ in Qatar rondhuppelen, ook mooi om over na te denken op weg naar Black Friday.
Slavernij is dat je het bezit over iemand anders neemt en die persoon laat doen wat jij wil. Moderne slavernij is dat net niet helemaal, volgens de definitie althans, want bij moderne slavernij heeft ‘de ander’ nog een keus. Maar de vraag is of dat ook zo is. Als je iemand uit zijn ellende haalt door er van alles voor terug te eisen: is dat helpen, is dat moderne slavernij of ís dat nog steeds slavernij.
Wij organiseren onze samenleving op die manier: we helpen een bijstandsmoeder door haar net te weinig inkomen te geven, maar eisen er wel tegelijk ook van alles voor terug. We geven haar een pakketje regels mee wat ze allemaal moet en niet mag, we vragen haar met foto’s van haar huis te bewijzen dat ze de kluit niet belazert en ze kan zich inschrijven voor de voedselbank. We helpen haar uit de kuil waarin ze zich net kon redden, maar bieden haar niet wezenlijk een beter leven buiten die kuil.
We hebben het morele lef dat mensen aan te doen die we onder ogen komen. De VVD (in Hellendoorn) heeft zelfs het oorverdovende oogverblindende lef te zeggen dat een uitkering als een hangmat is. Hoe hemeltergend slecht is dat…
Maar we doen het in nog veel grotere mate met mensen die we niet zien. Onze kleding, ons eten, onze telefoons, er wordt door kinderen aan gewerkt, kinderen die als het ware in die vijver liggen en verdrinken. We kijken er niet naar om, sterker nog: we organiseren een wereld dat er daar steeds meer kinderen in de vijver terecht komen.
Black Friday is daarom niet een vrijdag met doldwaze prijzen in deze westerse wereld, maar een zwarte vrijdag voor nog een paar kinderen in India of Pakistan die verzuipen vanwege ons koopgedrag.
Wist je dat we, als je het gemiddeld omslaat, in Nederland per gezin 2,8 FTE slaaf in dienst hebben? Harrie Kiekebosch, mede-oprichter Geluk Centraal, heeft zijn slavenfootprint eens uitgerekend op de site slavenfotoprint.org, en hij kwam op 21 uit. Met alles wat hij in huis doet, heeft Kiekebosch 21 slaven in dienst die zijn leven mogelijk maken.
Geluk Centraal wenst u een heerlijke Black Friday (of pleit jij na het lezen van dit artikel toch ook liever voor Green Friday).
