Door de hoge energieprijzen zijn er grote groepen Nederlanders die niet meer uitkomen met hun maandinkomen. Vooral mensen die al in een uitkering zitten, maar ook werkenden met hoge hypotheeklasten en bijvoorbeeld een slechter geïsoleerd huis, kunnen de lastenverzwaring door de nieuwe energielast maar moeilijk dragen. Om dat te compenseren stopt de rijksoverheid extra geld in het gemeentefonds en iedere gemeente moet vervolgens zelf beleid bepalen waar dat geld naar toe gaat en hoe hoog dat bedrag is.
Op die manier moet in iedere gemeente het wiel opnieuw uitgevonden worden en je bent als inwoner maar net afhankelijk van de politieke wind er in jouw gemeente waait. Als we landelijk overstappen op een samenlevingsbijdrage los je zoiets veel efficiënter, maar ook veel medemenselijker op.
Maatschappelijk Inkomen voor iedere Nederlander
Geluk Centraal stelt dat iedere Nederlander recht heeft op dat Maatschappelijk Inkomen, en we denken erover na dat al in te laten gaan bij de geboorte. Afhankelijk van je omstandigheden heb je recht op een bepaald bedrag. Als je gaat studeren krijg je iets meer, als je alleenstaande ouder bent ook, als je 67+ bent, geen werk hebt of niet in staat te werken, voor iedere omstandigheid wordt bepaald hoe jouw bijdrage van de samenleving eruitziet. Daarmee heeft iedere Nederlander bestaansrecht en bieden we iedere Nederlander ook handelingsperspectief een eventuele volgende stap te maken. In het geval van de mensen die op Schiphol de bagage afhandelen, bieden we ze dan ook bijvoorbeeld de keus dat werk tegen de nu geboden voorwaarden gewoon niet te doen. Schiphol rest dan niet anders dan goede arbeidsvoorwaarden- en omstandigheden te bieden.
Hoe makkelijk los je daarmee de gerezen problemen vanwege de hogere energielasten op: je kunt gewoon het Maatschappelijk Inkomen daar waar nodig iets bijplussen. En klaar ben je.
De groene enveloppe
Als Geluk Centraal willen we de blauwe enveloppe vervangen voor een groene. Die kleur appelleert meer aan de vrijheid die de samenlevingsbijdrage biedt. Het ontvangen van die bijdrage biedt iedere Nederlander immers de ruimte een waardig leven te leiden. Aan de andere kant is het geven aan een Maatschappelijk Inkomen ook iets heel anders dan een belasting. Wij denken dat als van alle inkomen in ons land bijvoorbeeld dertig procent omgezet wordt naar een bijdrage voor de samenleving, dat daar nagenoeg geen weerstand tegen zal zijn. Mensen in loondienst betalen dat nú al, maar ons huidige systeem biedt bijvoorbeeld veel ondernemingen de ruimte veel minder bij te dragen aan de samenleving.
Uitgaan van vertrouwen
De huidige systemen zoals die van de ww, de bijstand, de kindertoeslag (!) zijn gebaseerd op wantrouwen. Dat brengt niet het beste bij mensen naar boven. Niet bij ontvangers van een uitkering, maar ook niet bij de controleurs, blijkt uit gedrag van ambtenaren bij de Belastingdienst, de politie en de IND. De algoritmes worden dusdanig ingesteld dat er zelfs sprake is van racisme en discriminatie. Bij een Maatschappelijk Inkomen ga je uit van vertrouwen. Je kunt dan controlesystemen zo goed als uitschakelen en je geeft mensen ruimte én vertrouwen hun eigen leven in te richten.
En als er dan situaties voordoen zoals die van de hogere energielasten, dan is het simpelweg even draaien aan een paar knopjes om te bereiken wat we nu op een bijzonder omslachtige manier ook proberen te bewerkstelligen, alleen komt het nu heel traag op gang, is het in iedere gemeente anders geregeld, en is het ook nog eens kostbaar.
