Een boer die besluit nu zijn grond duurzamer te bewerken of overstapt op regeneratief boeren, zal de eerste tijd misschien minder inkomsten hebben dan wanneer hij op de oude industriële manier doorgaat. Op langere termijn zijn grond en de aarde beter af, maar op korte termijn moet hij pijn lijden. Het liefst wil je dat de waardevermeerdering die in de toekomst gaat plaatsvinden doordat de grond van betere kwaliteit wordt, wordt meegenomen in het bepalen van de lening. Het is een transitie in denken: niet alleen historische waarde vertalen in langetermijnvoordeel, maar ook toekomstige waarde vertalen in voordeel voor vandaag.
Kijk anders!
Transities, je hoort het begrip overal. We denken daarbij vaak aan ontwikkelingen buiten onszelf. Grote bewegingen, zoals de voedseltransitie of de energietransitie. Maar alle grote transities beginnen binnen en vragen een transitie in denken. Daarom zijn transities ook zo lastig. Ze vragen dat je op een andere manier naar de wereld kijkt, je gedrag aanpast en je op andere manieren tot de ander gaat verhouden. Dat geldt voor ieder individu, maar zeker ook voor overheden en bedrijven.
“Ik werk bij een bank en zie dagelijks hoe we uitgedaagd worden en onszelf uitdagen om op andere manieren te denken. Zo zijn banken gewend om terug te kijken. Wie een lening wil afsluiten moet zijn betaalhistorie overleggen of het onderpand laten taxeren. Die waarde wordt vervolgens vertaald in langetermijnvoordeel (de rente-inkomsten).”
Dat kan gaan knellen als het gaat om duurzaamheid. Veel investeringen die nodig zijn om te verduurzamen betalen zich pas op langere termijn uit. Een boer die besluit nu zijn grond duurzamer te bewerken of overstapt op regeneratief boeren, zal de eerste tijd misschien minder inkomsten hebben dan wanneer hij op de oude industriële manier doorgaat. Op langere termijn zijn grond en de aarde beter af, maar op korte termijn moet hij pijn lijden.
Voorschot op de toekomst
Het liefst wil je dat de waardevermeerdering die in de toekomst gaat plaatsvinden doordat de grond van betere kwaliteit wordt, wordt meegenomen in het bepalen van de lening. Daardoor wordt het risico van de investering minder groot en beloon je de boer voor beter gedrag. Maar in feite vraag je van een bank een voorschot te nemen op de toekomst. En dat vinden banken lastig.
Toch zie je al tekenen dat dit gebeurt. Duurzame aspecten worden onderdeel van leningen. En een carbon credit probeert precies te doen wat banken doorgaans moeilijk vinden: het vertaalt een investering op langere termijn (bijvoorbeeld door boeren bomen te laten planten op hun land) in een voordeel op korte termijn (uitbetaling van CO2-opname).
Je kunt dat denken ook toepassen op het verduurzamen van huizen. Wie een hypotheek neemt op een oud huis en een plan maakt om dat te verduurzamen, zal de toekomstige waarde van zijn huis verhogen. Daarmee neemt het risico voor de geldverstrekker af en zou hij dat tot uitdrukking kunnen laten komen in een aantrekkelijkere rente.
Het is een transitie in denken: niet alleen historische waarde vertalen in langetermijnvoordeel, maar ook toekomstige waarde vertalen in voordeel voor vandaag.
Roland van der Vorst is Head of Innovation bij de Rabobank en publiceerde deze column ook in het Financieele Dagblad.
