De uitslag geeft aan dat de reguliere politiek compleet is losgezongen van de samenleving, het vertrouwen meer en meer kwijtraakte, dat ons land steeds meer een proteststem uitbrengt. Dat zie je al een tijdje: Leefbaar Nederland, LPF, PVV, FvD, en nu dus BBB. Daar waar je vroeger nog voor een programma koos van een partij met een bestendig fundament, kiezen we meer en meer voor een soort van startups waar investeerders alleen maar voor het snelle geld in zouden investeren.
“Nog nooit vertoond!!!” dat is de meest accurate omschrijving van de winst die BBB haalde in de verkiezingen van 15 maart. Zo stemde in Overijssel – door journalisten op NPO1 omschreven als één van de meest stabiele provincies in de Nederlandse politiek – maar liefst één derde van de kiesgerechtigden op de partij die zegt op te komen voor Boer én Burger.
Vroeger waren CDA, PvdA en VVD ook grote partijen, maar die deden toen al jaren mee. Hun verlies gaat naar protestpartijen. Exitpolls, Ipsospeilingen en voxpopjes laten het maar al te vaak horen: de kiezer kiest vooral tégen de zittende partijen. Wat ze zelf bieden, die nieuwe partijen, het lijkt er vaak op dat dat helemaal niet belangrijk is. Als het maar anders is (of klinkt) dan wat de ‘oude politiek’ doet. Je ziet het ook aan waar al die stemmen van de BBB vandaan komen: voor best een groot deel van PVV en FvD: tegenstemhoppen. BBB trok ook veel voorheen-niet-kiezers. Terwijl de gevestigde partijen veel te maken kregen met thuisblijvers.
BBB is een speeltje van het Deventer reclamebureau ReMarkAble. Die gebruikt het als marketingtool waar hun andere opdrachtgevers (veevoederbedrijven, stalinrichters, gifverkopers, slachterijen) dankbaar voor zullen zijn, want de omzet is weer een tijdje veilig gesteld.
ReMarkAble windt daar op haar eigen site ook geen doekjes om. En BBB zegt het ook heel duidelijk: ‘de stem van de agrarische sector wordt te weinig gehoord in de politiek’. Maar ‘de stem van de sector’ is wat anders dan de stem van die hardwerkende boer, die voor dag en dauw opstaat om liefdevol zijn dieren te verzorgen. En zijn land beschouwt als een geschenk dat hij als goede rentmeester zo goed en duurzaam moet doorgeven aan de volgende generaties. Nee, het is vooral de stem van de multimiljonairs uit de sector. Die vooral nog groter en rijker willen worden. Nog meer willen profiteren van allerlei subsidies en daarbij niet schromen om de boer die we hierboven schetsten op te zadelen met wurgcontracten. Of zoals een kalvermester het zei: “Als ik morgen een eerlijke prijs krijg voor het werk dat ik doe, halveer ik vandaag nog het aantal dieren in mijn stal. Maar ik ben financieel zo gebonden, dat ik er zelfs over moet nadenken om dat aantal te verdubbelen om mijn rekeningen te kunnen betalen.”
Het vervolg laat zich raden. BBB gaat de boeren hooguit van de regen in de drup helpen. Ook omdat de stikstofdoelen al in wet- en regelgeving vastliggen. Hóe we ze gaan halen, moeten we nog even zien, maar dát we ze gaan halen staat vast. Tegen die tijd gaan politiek gelukzoekers zich binnen de partij afzetten, met afsplitsingen tot gevolg.
Vraag maar aan Baudet hoe dat werkt
Samenwerken met andere partijen gaat ook niet lukken. Die laten BBB lekker vastlopen in dat stikstofdossier. Dan krijgt Caroline de schuld van het vastlopen van de woningbouw en infrastructurele werken.
Daarmee komt ook het falen van de journalistiek naar boven drijven. De waakhonden van de democratie zijn er wederom niet in geslaagd de politiek goed te analyseren. Kluitjesvoetballend renden ze van relletje naar opstootje, zochten ze knallende quotes en smakelijke oneliners. Geen degelijke analyses over de stand van het land, maar alles voor de kijkcijfers. Het debat van Jeroen Pauw zei alles. De publieke omroep leverde keurig de rechts-links-wedstrijd die de VVD graag wilde hebben.
Op weg naar de exitpoll voor Overijssel liet een journaliste van RTV Oost het journalistieke falen op de landelijke televisie nog eens goed zien: ‘zoals je om je heen kunt zien is de provincie Overijssel het midden tussen boerenland en natuur’ maakte ze de kijker wijs, terwijl ze in een weiland met Engels raaigras stond waar kruiden geen kans krijgen door gebruik van gif. Dat wist ze wel, maar RTV Oost koos partij voor Caroline, uit Deventer – van der Plas.
Dat die stemmen op de BBB proteststemmen zijn, dat deelt zelfs Caroline van der Plas, zei ze in haar overwinningsspeech. Want tjongejonge, wat heeft de gevestigde orde er een puinhoop van gemaakt. Groningen. Limburg, toeslagenschandaal, vluchtelingencrisis, liegende politici…
Van een nieuw elan hebben we maar weinig gezien. Dat laat zich misschien nog wel het best uitleggen via het toeslagenschandaal. Daar is een kabinet op afgetreden, maar dat kwam na verkiezingen met dezelfde partijen en dezelfde mensen doodleuk weer terug. De belastingdienst bleek racistisch. Kinderen werden door de overheid ontvoerd. Om de gedupeerden tegemoet te komen zijn 1500 ambtenaren aangenomen. 1500… en die gaan er nog jaren mee bezig zijn. Ga toch weg.
Die proteststem is logisch. En die zal ook blijven bestaan als we door blijven modderen. Je moet de gifbeker helemaal leegdrinken, zegt het spreekwoord. Dat wordt meestal gebruikt als je denkt dat alle ellende al wel geweest is, maar dat er dan toch nog een lijk uit de kast komt. Dus of de politieke gifbeker al leeg is? We vragen ons het af.
Wij van Geluk Centraal denken eigenlijk ook dat je de problemen niet moet laten oplossen door degene die ze veroorzaakt hebben. Wij keren ook nu weer – net als bij ieder probleem – terug naar de basis. De goede vraag is dan: wat is de rol van de politiek, in relatie tot het landsbestuur? Feitelijk is dat best eenvoudig: op ieder niveau heb je zaken waar je als gemeente, provincie of land mee aan de slag wil. Dat er voldoende huizen zijn, dat je de natuur beschermt, dat er openbaar vervoer is…
De samenleving geeft de thema’s aan en stemt op politieke partijen, die in dialoog gaan om de koers te bepalen. Ministers, Gedeputeerden en Wethouders, zijn dan dossierdeskundig en voeren in opdracht van de politiek de opdracht uit. Nu zijn coalitie en kabinet veel te veel met elkaar verweven, waardoor de controleur zijn eigen mensen controleert (dus niet controleert). De besturen moeten weer dienende besturen worden. Als uitvoerders van politieke besluiten moeten zij zelf juist A-politiek zijn. Ze worden benoemd – niet gekozen – vanwege hun vakbekwaamheid niet vanwege hun politieke signatuur.
Zakenkabinet
En om de boodschap aan dat zakenkabinet nog helderder te krijgen, moet je naast de Tweede Kamer ook een Derde Kamer hebben, een soort van burgerberaad van partij-onafhankelijke mensen (die het zwaard van de volgende verkiezingen dus niet boven zich hebben hangen) die wijs en rijp beraad hebben over belanghebbende thema’s en daar de Tweede Kamer bindend over adviseren.
Kijk, als het zo geregeld is, dan kan Geluk Centraal niet wachten op tegenstemmers. Kom maar door! We horen je graag en gaan graag met je in gesprek. Want jouw mening doet er toe. Maar dan dompelen we je eerst onder in de feiten, dan maken we samen een analyse, en daarna is het tijd voor meningen.
