De balans tussen feiten en politiek winst: Publicist Sander Schimmelpenninck stelt dat sommige politici bewust de feiten verdraaien voor politiek gewin, iets wat hij typeert als “dom rechts”. Zijn kritiek, zoals beschreven in zijn boek De domheid regeert, oogstte veel controverse, waarbij de inhoud vaak werd overstemd door discussie over de titel.
Binnen deze context lijkt VVD-leider Dilan Yesilgöz exemplarisch. Ze liet het vorige kabinet struikelen over het dossier nareizigers – een leugen, zo wordt beweerd, om de eigen achterban te behagen. Nu, als lid van het Wilders 1-kabinet, lijkt ze een nog gevaarlijker pad te bewandelen. Een recente stemming illustreert dit: ze ondersteunde een motie van de PVV om christenen en joden in Nederland te beschermen, maar weigerde een identieke motie van Denk om hetzelfde te doen voor moslims. NRC-hoofdredacteur Sander Heijne bestempelde dit beleid als ronduit racistisch, een stap verder dan enkel “domheid die regeert”.
Tegenstrijdige signalen
Tijdens het VVD-partijcongres verklaarde Yesilgöz te willen “geven en nemen, in alle redelijkheid en verantwoordelijkheid, om samen Nederland bestuurbaar te houden in een gevaarlijke wereld.” Maar deze woorden botsten met de feestelijke toon van dixielandmuziek, port en whisky die de ernst van de situatie leek te verdoezelen.
“Is de VVD haar principes kwijt, of heeft haar achterban simpelweg een ander kompas?”
Het lijkt erop dat veel VVD-stemmers tevreden zijn met de huidige koers, zelfs als dat betekent dat de liberale waarden van de partij worden ingeruild voor een rechts-populistische lijn. De partij lijkt zich liever te scharen aan de zijde van Geert Wilders dan vast te houden aan kernwaarden zoals de rechtsstaat en de bescherming van alle burgers, ongeacht geloof of afkomst.
Een breuk met de rechtsstaat
Het ondermijnen van grondwettelijke principes en democratische waarden is geen verloochening van de achterban, maar een uitholling van de rechtsstaat zelf. Door te zwichten voor populistische retoriek zet de VVD de deur open voor verdeeldheid en polarisatie. Dit beleid staat bovendien haaks op de belangen van ondernemend Nederland.
Historisch gezien hebben liberalen juist geïnvesteerd in onderwijs en kennis, zoals het concept van openbare bibliotheken, met als doel een hoger opgeleide beroepsbevolking te creëren. Tegenwoordig kiest de VVD echter voor bezuinigingen op onderwijs en wetenschap, ondanks het besef dat innovatie de sleutel is tot het oplossen van de uitdagingen in Nederland.
Een dood spoor?
De vraag rijst of de VVD en haar leiders de bodem van de gifbeker al hebben bereikt, of dat deze verder leeggedronken moet worden voordat de partij beseft dat haar koers Nederland op een dood spoor zet. Het afbreken van kennisinstituten en democratische waarden lijkt niet alleen schadelijk voor het heden, maar ook voor de toekomst van het land. De keuze voor populisme en kortetermijndenken dreigt zowel de partij als Nederland in een diepere crisis te storten.
