Dat energiebedrijven recordwinsten maken en dus enorme bedragen uitbetalen aan aandeelhouders, terwijl onze overheid maatregelen moet nemen om zelfs mensen met een modaal inkomen bij te staan in het betalen van de energierekening, dat ervaar ik als pure diefstal. En het bewijst andermaal dat het huidige economische systeem failliet is.
Als je iemand beticht van diefstal, heb je een dief en een slachtoffer nodig. Shell en haar aandeelhouders staan aan de ene kant, de burger die zich scheel betaalt aan de energierekening zijn het slachtoffer. In het geval van Shell is onze planeet overigens ook slachtoffer. Want de economie van Shell verwoest de aarde. Dat weten ze bij Shell drommels goed. Ik mag hopen dat hun aandeelhouders daar ook van op de hoogte zijn.
Het is de hoogste tijd voor andere keuzes en een verandering in het denken en handelen. Het besef moet doordringen dat we niet langer de problematiek mogen doorschuiven en dat het belang van de volgende generaties voorop moet staan. Het blijft zorgelijk en onverantwoord dat deze bedrijven zich op een ongehoorde wijze willens en wetens verrijken over de rug van de burgers en de natuur.
De rol van de aandeelhouder
De verantwoordelijkheid van aandeelhouders in grote bedrijven is een controversieel onderwerp. Aandeelhouders zijn belangrijke spelers in het bedrijfsleven, maar ze hebben ook een verantwoordelijkheid om te zorgen dat het bedrijf op een maatschappelijk verantwoorde manier opereert. In het geval van Shell is de uitkering van ruim 23 miljard euro aan de aandeelhouders een terechte bron van kritiek. Veel mensen vinden het ongepast, of misschien beter gezegd misdadig, dat er zoveel geld naar een klein groepje mensen gaat, terwijl veel huishoudens moeite hebben om rond te komen door hoge energierekeningen.
Dat deze buitensporige winsten van grote energiereuzen in de zakken van een klein groepje mensen terechtkomen, leidt tot een groeiende kloof tussen de rijken en de armen. Dit is een groot probleem, vooral omdat de oorzaak van de winstexplosie bij Shell duidelijk komt door de gestegen olie- en gasprijzen, die konden worden doorberekend aan de klant. Dit maakt de absurde winsten nog schrijnender, vooral in een tijd waarin veel mensen moeite hebben om rond te komen.
De huidige situatie, waarin dergelijke winsten van grote energiereuzen, zoals gezegd, rechtstreeks in de zakken van een klein groepje mensen terechtkomen, is onhoudbaar en dat moet veranderen. In dit geval zouden aandeelhouders moeten nadenken over hoe ze hun invloed kunnen gebruiken om er zeker van te zijn dat de winsten van het bedrijf op een eerlijke en verantwoorde manier worden verdeeld. Het is belangrijk om te beseffen dat bedrijven als Shell een verantwoordelijkheid hebben om ervoor te zorgen dat ze op een duurzame en eerlijke manier opereren.
Verantwoordelijkheid
Om het vertrouwen van het grote publiek en de politiek te herstellen, zullen bedrijven als Shell zich echt ‘intrinsiek’ moeten inzetten voor de verduurzaming van hun activiteiten en de transitie naar een duurzamere economie. Dit betekent onder andere een vermindering van de uitstoot van broeikasgassen, investeringen in duurzame energiebronnen en de ontwikkeling van meer duurzame producten en diensten. En niet slechts 10% omdat het te weinig rendeert.
Bovendien moet het bewustzijn groeien dat economie en ecologie nauw met elkaar verweven zijn. Bedrijven moeten niet alleen rekening houden met hun financiële resultaten, maar vooral met de impact die ze hebben op het milieu en de samenleving. Het is aan overheden en beleidsmakers om hier op te sturen door middel van beleid en regelgeving.
Om de transitie naar een circulaire economie te versnellen, zijn echter niet alleen deze bedrijven verantwoordelijk, maar wij allemaal. We moeten ons bewust worden van onze eigen consumptiepatronen en moeten massaal durven kiezen voor producten en diensten die minder belastend zijn voor het milieu.
Ons gedrag en het gedrag van bestuurders en aandeelhouders van bedrijven als Shell, etc. hebben impact op de samenleving en de natuur, en op hun rendement. Als het ons lukt om ons gedrag te veranderen, dan worden dergelijke recordwinsten niet meer sturend voor de bedrijfsvoering.
Maar goed, ondanks de enorme kritiek blijft Shell momenteel volhouden dat het bedrijf op de juiste weg is en een belangrijk onderdeel is van de oplossing voor de uitdagingen op het gebied van energie en klimaatverandering. Echter, vinden veel mensen net als ik het moeilijk te geloven dat een bedrijf dat grotendeels gebaseerd is op de productie en verkoop van fossiele brandstoffen en zulke buitensporige megawinsten boekt en in hun zak steekt ‘echt’ deel uitmaakt van de oplossing. De gevolgen van uitputting van grondstoffen en de verbranding van deze brandstoffen, zoals de toename van de CO2-uitstoot en de daarmee gepaard gaande klimaatverandering, zijn zoals bekend immers drastisch, urgent en verontrustend. We hebben helaas nog een lange weg te gaan, ben ik bang.
Kort samengevat roept de recente aankondiging van de recordwinst van Shell in ieder geval bij mij en velen de nodige vragen op over hun en onze verantwoordelijkheid in de transitie naar een duurzamere economie. Het is aan deze bedrijven, overheden en de samenleving om samen te werken om deze ‘greed’ nu ‘echt’ aan te pakken en tegelijkertijd onze planeet en toekomst te beschermen.
Onze oplossing
Zoals het systeem nu is, is het ook eigenlijk best logisch dat Shell – en andere bedrijven – en hun aandeelhouders zich gedragen zoals ze zich gedragen. De aandeelhouders brengen financieel handelingsperspectief binnen, dus je moet ze te vriend houden. En de aandeelhouders hoeven geen belasting te betalen over hun winsten. Het systeem werkt daarom in de hand om voor het snelste geld te gaan. Dat is meestal geen goed nieuws voor de lange termijn oplossing.
Geluk Centraal heeft best een simpele oplossing. We schreven daar al vaker over. Iedere keer blijkt die te kloppen. Wij zijn voor true pricing, waarbij je de eerlijke prijs voor producten betaalt. De olieproducten van Shell krijgen dan een prijs waarin ook de negatieve effecten en gevolgen worden doorberekend. Groen doen wordt dan veel goedkoper. Aan de andere kant moet je aandeelhouders belasten over hun winsten. Die belasting komt dan de groene transitie weer ten goede. Belasting noemen we trouwens veel liever een Maatschappelijke Bijdrage, want dat is het: als je winst maakt, draag je een deel van die winst af als bijdrage aan de maatschappij.
Laten we hopen dat de hoognodige gedrags- en systeemverandering er snel komen en dat deze bedrijven en overheden hun verantwoordelijkheid zullen nemen om te werken aan een duurzame, rechtvaardige en gelijkwaardige toekomst voor iedereen.
