Wat we aan belastingen moeten betalen wordt ons meegedeeld via de blauwe enveloppe. Maar je kunt ook zeggen dat je bijdraagt aan de maatschappij, aan de leefbaarheid van jouw eigen samenleving. Hoeveel je mag bijdragen? Laten we daar groene enveloppes voor gebruiken!
Geld is ooit uitgedacht als ruilmiddel: we schatten van iets de waarde en vertalen dat naar een getal. Met munten kun je dat getal bij elkaar krijgen. Dat is veel handiger dan dat je 30.000 appeltaarten moet bakken om dat huis te betalen dat je net gekocht hebt. Zo’n ruilmiddel is dus best efficiënt. Maar het gaat fout als je van dat middel een doel maakt.
Waar je wieg staat maakt in ons land nogal wat uit voor de rest van je leven. Er moet een fundament komen waarop iedereen vanuit gelijke kansen verder kan bouwen. Geluk Centraal wil daarom een Maatschappelijk Inkomen invoeren, net als een Maatschappelijke Bijdrage.
Jan Willem de Graaf wil er voor waken dat een basisinkomen leidt tot een leeg bestaan. Geluk Centraal bepleit zo’n basisinkomen, maar noemt dat, mede om die reden, een Maatschappelijk Inkomen. En belastingen worden een Maatschappelijke Bijdrage.
Jaswine Elahi beschrijft hieronder een experiment met het basisinkomen in Amsterdam-Noord. Uit haar onderzoek kwamen veel voordelen naar boven voor de deelnemers. Maar ook beschrijft ze de dilemma’s waar de deelnemers tegen aan liepen. Geluk Centraal is een voorstander van een basisinkomen. Wij noemen dat het Maatschappelijk Inkomen. Het geldt voor iedereen en wordt door de staat verstrekt. Zo blijven de gevonden voordelen overeind en worden de beschreven dilemma’s weggenomen. Tegenover het Maatschappelijk Inkomen staat de Maatschappelijke Bijdrage: wat doe jij voor de maatschappij. Ook die geldt voor iedereen.
De vakantieperiode is aangebroken, een moment van rust en reflectie. Dit biedt een uitgelezen kans om terug te blikken op de ontwikkelingen sinds mijn artikel ‘Anders denken, betekent fundamenteel anders doen’ in het FD en andere media eind 2021. Hierin pleitte ik voor een noodzakelijke systeemvereenvoudiging, en de oprichting van Vereniging Geluk Centraal volgde kort daarna.
De internationale ‘Dag van het Geluk’ is in het leven geroepen door de Verenigde Naties in 2012, symboliseert een wereldwijde erkenning van het belang van geluk en welzijn in het menselijk leven. Nederland, een land dat vaak hoog scoort op geluksschalen, stond ook dit jaar weer in de top 10 van het World Happiness Report. Maar initiatiefnemer Wim-Heerke Spronk begrijpt dat geluk meer is dan alleen een statistiek; het is een fundamenteel recht dat voor iedereen toegankelijk moet zijn.
Ben je het ook zat, al die politici in de media? Met BBB en NSC zouden we andere tijden tegemoet gaan. Tot aan de verkiezingen heb ik er nog niet veel van gemerkt. Of het moet zijn dat we van alle slechts dat we hadden, nu naar de overtreffende trap daarvan aan het kijken zijn.
Gisteren heb ik met verbazing zitten kijken naar Prinsjesdag. We maken het wederom onnodig ingewikkeld. Partijen vallen over elkaar heen om armoede te bestrijden en hebben de mond vol van bestaanszekerheid. Zoals ik al jaren in eerdere artikelen in de media heb geschreven. Zo moeilijk kan het niet zijn. We voegen wederom enkel complexiteit toe door weer geld rond te gaan pompen via toeslagen. Onnodig complex en we weten inmiddels wat er van komt. Een boel ellende en het kost de belastingbetaler nog veel meer omdat het controlesysteem op volle toeren moet gaan draaien… En het geld komt ook niet eens bij de mensen terecht op het moment dat ze dat het hardst nodig hebben.
Samen met de vooruitdenkers van Geluk Centraal ben ik een sterk voorstander van dienend leiderschap en een revolutionaire herdefiniëring van de rol van geld in onze samenleving. Het is de hoogste tijd om kritisch te kijken naar de rol van banken en energiebedrijven en de verantwoordelijkheid die zij hebben tegenover de mensen die ze zouden moeten dienen. De huidige situatie, waarin huishoudens worstelen terwijl deze bedrijven buitensporige winsten behalen, is niet houdbaar en benadrukt de dringende noodzaak van verandering. Het is hoog tijd om te streven naar een economisch systeem dat niet alleen welvaart creëert, maar ook rechtvaardigheid en welzijn voor iedereen bevordert.