Op onze academie Mens en Arbeid is de studievereniging Queer ontstaan, met prachtige mensen, die de LHBTQAP+ vertegenwoordigen en opkomen voor hun eigen stem en ontwikkeling. Dat zou eigenlijk de basis moeten zijn van onderwijs, je eigen stem, je eigen geluid mogen ontwikkelen, zeker nu, nu de toekomst ongewis is. Tegelijkertijd is de stem van de huidige generatie (als dat al niet een te grote generalisatie is) tegen ecologische uitputting met klimaatverandering, verlies aan biodiversiteit en uitputting van de bronnen die onze planeet kan leveren groter dan ooit.
Met de protesten die begonnen bij Greta Thunberg zette deze generatie een statement neer, we pikken het niet dat onze generatie onze toekomst wordt ontnomen.
Voor ons, docenten en onderzoekers, vraagt dit ook een andere insteek, een andere manier van werken. Mede om dit al doende te ontdekken, hebben we binnen mijn leeropdracht ‘Brain & Technology’ een nieuwe kennislijn opgezet. Gisteren was het zo ver, ons Professional Learning Network ging van start.
Het was een prachtige middag. Nadat Saxion AMA directeur Keklik Yücel de middag op inspirerende wijze opende, verstelde Arjan Middelkoop over een van de eerste sociale ondernemingen in Deventer, Het Volkshuis, waar we met elkaar deze eerste middag bijeenkwamen. Het volkshuis is een lunchcafé in hartje Deventer, waarin twintig mensen met een verstandelijke handicap werken, met uitsluitend uitstekende vegetarische- en vegan gerechten van verse producten. De catering was uitstekend! De eerste inleiding was van Aldo van Duivenboden, een prachtige presentatie waarin hij vertelde hoe hij met zijn collega’s vorm gaf aan de noodzakelijke andere insteek op onderwijs. Vroeger, zo vertelde Aldo, wist de docent of professor wat je moest doen als student (gechargeerd ‘stilzitten terwijl je geschoren wordt’) en als je niet uitviel, kwam je vanzelf aan de top. Nu weten we het niet, we weten wel dat we niet verder kunnen op de huidige wijze (uitputting van de aardse grondstoffen, oneindige groei uit eindige middelen, technocratie), en de docent moet nu vooral de student uitdagen om de eigen stem te vinden, om al doende (ondernemend) te werken aan een duurzame toekomst. De SDG’s bieden daarbij het kader, met als extra opdracht dat het dus gaat om Inner Development, terug naar ecologie en verbondenheid. Hier sloot de tweede spreker, Wim-Heerke Spronk – Geluk Centraal – feilloos op aan. Hij is een ondernemer die zijn sporen op veel terreinen heeft verdiend (media, marketing en communicatie en tegenwoordig duurzame bouw). Wim-Heerke zijn motivatie begon ook bij de prachtige generatie van nu, toen hij zelf kleinkinderen kreeg en zag dat we op de huidige wijze niet verder kunnen, zette hij ‘Geluk Centraal’ op, een organisatie die het publiek uitnodigt zijn/haar stem te laten horen, om van welvaart (economie) naar welzijn te gaan. Wim-Heerke stelde ook dat ieder mens al geslaagd is bij geboorte, en dat een basisinkomen, of zoals hij het liever noemt, maatschappelijk inkomen, dan ook niet minder dan logisch is om dit uit te drukken. Geen ingewikkelde regels wie wel en wie niet, onder welke condities, gewoon iedereen. Dan hoeft niemand zich daar zorgen over te maken, en kan je bezig met je talent (als je wilt, niets hoeft). Als we in verbondenheid leven, Human Being met de nadruk op Being, dan is er veel meer mogelijk. Tenslotte nodigde hij ons allen uit om ons Professional Learning Network op zijn Geluk Centraal platform vorm te geven, zonder winstbejag. Ecologie eerst, betekenis voorop, dan kan economie binnen de kaders niet meer uit de hand lopen, met als voorbeeld True Pricing, voor de producten de juiste prijs betalen. Nu zijn de ecologisch slechtste producten vaak veruit het goedkoopst en dat is waanzin!
Marcel Hurkens – Diverse Mensen – hield een vurig pleidooi voor neurodiversiteit. In onze wereld staan mensen met autisme steeds vaker buiten spel, terwijl ze vaak bij uitstek out of the box kunnen denken, en we dat nu nodig hebben, meer dan ooit, om de transitie richting duurzaamheid te kunnen maken. Arjan en ik kijken terug op een supergeslaagde eerste bijeenkomst. De rode draad door de middag is dat we allemaal zoeken naar een nieuw narratief. Van boerenprotesten tot het weghalen van schilderijen met blote vrouwen, of rokende mannen uit publieke ruimten, het zijn uitingen van zo niet verder, en zoeken naar hoe dan wel, het nieuwe narratief.
Dat welvaart daarin ruimte moet bieden aan welzijn – al sinds de jaren 70 werden we niet gelukkiger, terwijl de welvaart bleef stijgen – is een begin.
Aan de andere kant moeten we elkaar wel ruimte geven. Wetenschap ontkennen is net zo onwetenschappelijk, als iedere niet standaard gedachte als ‘conspiricy’ wegzetten, waar helaas ‘fact-checkers’ zich soms schuldig aan maken.
De tijd is rijp, de grote bottom-up beweging waar ook ‘me too’, ‘black life matters’ en nu zelfs de verontwaardiging toebehoren rondom DWDD, waarin onverantwoord gedrag een halt wordt toegeroepen, zal wellicht de wal zijn die het schip doet keren: discriminatie, uitbuiting, ongebreidelde prestatiedrang, eenzijdig winstbejag, uitputting van ecologische bronnen, verandering begint bij onszelf, van onderaf. Op termijn zal ook verzet tegen technocratisering komen, hoewel ze voor mij nog steeds de olifant in de kamer is. Bottom-up verzet. Hoewel ik als neurodiverse persoon onderaan sta, behoor ik niet tot de door Marcel benoemde 54 % van autisten die aan de kant staan, ben ik blij met al de hier wel en niet genoemde ondernemers, wetenschappers en studenten hieraan mag werken. Bovenal ben ik trots op onze kinderen en studenten! Als de beste stuurlui consequent aan de wal blijven staan, zal de wal het schip keren!
> “Individual Development Goals (IDG’s)”
de I is van Inner.
Bij je zelf te rade gaan, gaat toch vaak juist over hoe je je tot en met anderen verhoudt?