Ben je het ook zat, al die politici in de media? Met BBB en NSC zouden we andere tijden tegemoet gaan. Tot aan de verkiezingen heb ik er nog niet veel van gemerkt. Of het moet zijn dat we van alle slechts dat we hadden, nu naar de overtreffende trap daarvan aan het kijken zijn.
Als een vuur verspreiden alle nieuwe technologieën zich, in alle richtingen, van mobiliteit tot luchtvaart, van ICT tot genetische manipulatie, en van AI tot stedenbouw. Allemaal technologieën – complexe niet organische ‘bestanden’ – die als ze niet actief gevoed worden, snel zouden vervallen, en weer door de natuur zouden worden overwoekerd en geïncorporeerd. Wij mensen hebben er wereldwijd een 24/7 dagtaak aan, om al deze systemen van grondstoffen en energie te voorzien. Ondertussen eten deze systemen onze planeet op: de mensgemaakte massa weegt naar schatting in 2050 twee keer zoveel als alle levende organismen bij elkaar (alle planten en dieren). Dat is niet vol te houden. Wij mensen zijn geen plaag, wij voeden een plaag: het artificiële. De olifant in de kamer mag niet langer genegeerd worden! Hoe zit dat?
Met de verkiezingen in aantocht ben ik samen met de verenigde vooruitdenkers, wetenschappers en betrokken burgers van Geluk Centraal de programma’s eens gaan vergelijken op overeenkomsten. Wat ons opviel is dat bijna alle partijen zo ongeveer dezelfde oplossingen bedenken om de problemen in ons land het hoofd te bieden. ’t Is een tientje meer of minder op het minimumloon, ’t is voor de stikstof 2030 of 2035, ’t is misschien wel of zeker wel kernenergie, ’t is boeren zelf laten kiezen of verplicht uitkopen, ’t is wel of geen eigen risico in de zorg. ’t Is een beetje hier en daar bijschaven.
Ken je dat? Het gevoel dat alles vanzelf gaat? Als de juiste woorden uit je mond komen nog voordat je er goed en wel over nagedacht hebt. Als presentaties lopen zonder dat je je er veel voor hoeft in te spannen. Dat alles intuïtief en spontaan verloopt. Zoals een voetballer die niet naar het scorebord kijkt of een kok zonder kookboek. En dat op het moment dat je gaat nadenken over hoe lekker automatisch het gaat, het automatisme ineens verdwijnt? Luisteren en je overgeven aan je intuïtie is een van de gemakkelijkste en tegelijkertijd moeilijkste dingen die er zijn. Je weet hoe je sommige dingen moet doen, niet doordat je erover nadenkt, maar doordat je er juist niet over nadenkt. Het moment dat je geest zich erover gaat ontfermen, is het weg. Als een zeepbel die klapt op je huid.
Als je het nieuws volgt kun je niet anders dan tot de conclusie komen dat we er hier op aarde een mooie Janboel van aan het maken zijn. Maar als je naar de cijfers kijkt, vergaat het ons beter dan ooit en gaan we dankzij groene energie een nog veel mooiere tijd tegemoet. Rob Wijnberg schreef in zijn nieuwe boek ‘voor ieder wat waars’ over die tegenstelling.
Het is de derde zaterdag in september, sterfdag van André Hazes. De avond nadert en een flinke regenbui zorgt ervoor dat ik de schemerlampen al vroeg aandoe. Ik nestel me op de bank en pak mijn nieuwe boek: ‘Voor ieder wat waars’ van Rob Wijnberg. Een boek over hoe waarheid ons verdeelt en ons ook weer kan samenbrengen. Omdat ik binnenkort naar zijn theater voorstelling ga lijkt het me fijn om wat ingelezen te zijn. Het is tenslotte een heel thema dat hij aanpakt. Na een uurtje lezen stop ik ermee. Even weer naar het hier en nu: lui, regen en schemer. Geheel in sfeer pak ik de zapper en zet ik de tv aan. Raak! Ik word meegenomen in de politieke stand van zaken op dit moment. De partij peilingen doen het goed met hun immense nieuwswaarde. Overstappers van CDA naar BBB en NSC spreken zich hartstochtelijk uit over hun behoefte aan nieuwe politiek, volgens mij een behoefte van de gemiddelde Nederlander. Maar wat is dan die nieuwe politiek? Willen we meer dan oude wijn in nieuwe zakken?
Toen, langgeleden, de zondvloed dreigde, zocht Noach zijn heil in technologie: een gigantische ark. In de bouw van een groot schip dus, of, meer hedendaags geïnterpreteerd, in het aanleggen van een genetische databank. Welk landdier aan Noach’s aandacht ontsnapte en niet langdurig het hoofd boven water kon houden, was de klos.
Transitie. Ik vind het een rot woord omdat het gewone taal vervangt door ongewone taal. Het woord heeft verschillende betekenissen. Bijvoorbeeld in de gehandicaptenzorg gaat transitie vooral over de overgang van de ene levensfase naar de ander zoals het bereiken van de mijlpaal van 18 jaar. Het is in zorgland een begrip omdat het vele gevolgen heeft voor de zorg die dan in een keer niet meer nodig schijnt te zijn. De zogenaamde transitiepoli kan hierin begeleiden. Transitie is ook een vakterm voor het zich verplaatsen van de ene plek naar de ander, bijvoorbeeld uit de rolstoel naar het bed. We kennen allemaal transitie als het aangaan van een nieuwe identiteit en in de huidige maatschappij is transitie de grote verandering waar we middenin zitten en die ons de goede kant op moet helpen van welvaart naar welzijn. Daar wil ik iets meer over zeggen, iets serieus.
Een beroemde uitspraak van Martin Luther King is dat je niet de hele trap hoeft te zien, om de eerste stap te kunnen zetten. Vertrouwen is noodzakelijk. Hoewel, bij absolute zekerheid is vertrouwen wellicht overbodig. In onze wereld, schijnbaar vol van maakbaarheid en zekerheid, lijkt vertrouwen onnodig. Vertrouwen overbrugt de ‘zekerheid’ van vandaag met de ongewisse toekomst. Het verbindt de zichtbare eerste stap, met de nog niet zichtbare belevenissen van onze toekomstige reis. Vertrouwen en geloof zijn van eenzelfde orde: noodzakelijk als we niet zeker zijn van wat komt.
In aanloop naar de verkiezingen in november zien we een aantal bijzondere dingen gebeuren. Aan de ene kant struikelen de hardroepers op social media bijna over elkaar om schande te spreken (of schreeuwen) over het nog steeds groeiend aantal vertrekkende politici, terwijl een aanzienlijk deel van diezelfde groep hardroepers vóór de val van het kabinet hun afschuw uitsprak over de zittende Kamerleden en bestuurders. Aan de andere kant zien we juist een oproep voor nog meer nieuwe Kamerleden – bij Volt en D66, óf een oproep voor meer lokaal gebonden politici, bij de nieuwe partij van Pieter Omtzigt. Daarbij lijkt het erop dat niemand de juiste basisvragen stelt.
De haatdragende kant van social media, met name die van X (voorheen Twitter), stond centraal in een aflevering van het achtergrondenprogramma Zembla. Het programma traceerde een aantal vuilspuiers en vroeg ze naar hun drijfveren. Ze bleken niet goed snik en je kreeg zo maar het gevoel dat ze geen idee hadden wat ze aanrichtten met hun vaak bedreigende teksten, alsof ze het in de voetbalkantine riepen in plaats van de wijde wereld injoegen.
In een interview over de klimaatcrisis en onze samenleving stelt Klaas van Egmond, hoogleraar Geowetenschappen aan de Universiteit Utrecht, waar hij Milieukunde en Duurzaamheid als specialiteit heeft, dat zolang we denken dat we gelukkig worden van steeds maar meer spullen kopen en zolang we denken dat de oplossing voor de klimaatverandering wel met techniek opgelost gaat worden gaat het niet goed komen met de klimaatdoelen die we moeten bereiken als we onszelf als diersoort op deze aarde willen blijven handhaven.
Abonneer je op onze nieuwsbrief zodat we je geregeld op de hoogte kunnen houden. Wat zouden we het leuk vinden als je ons ook een mail stuurt met waar jij gelukkig van wordt.