Één van de aankondigingen die mijn aandacht trok, was het plan om nog eens twee miljard euro via het toeslagensysteem rond te pompen. Deze aanpak voegt naar mijn mening enkel extra complexiteit toe aan een reeds ingewikkeld systeem. We weten inmiddels maar al te goed wat de gevolgen hiervan zijn: administratieve rompslomp, onnodige bureaucratie en zelfs belastingfraude. Het wordt hoog tijd dat we de weg inslaan naar een eenvoudigere en effectievere oplossing voor deze problemen.
Het Maatschappelijk Inkomen, dat we als Geluk Centraal naar voren brengen is het alternatief. In dit artikel wil ik graag uitleggen waarom ik van mening ben dat dit systeem het overwegen waard is en hoe het kan bijdragen aan het oplossen van de complexiteit in ons huidige sociale en fiscale stelsel.
Ik roep op tot hervorming en fundamentele verandering en hoop dat men hier in Den Haag notie van neemt. Laten we hopen dat men hierover in de Tweede Kamer tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen ‘echt’ een inhoudelijk debat gaat voeren en dat het niet beperkt blijft tot de welbekende ‘stoelendans’ en ‘one-liners’ van ego’s in de strijd om de kiezer.
Maatschappelijk Inkomen: Een duidelijk en eenvoudig sturend mechanisme aan de voorkant is de oplossing
Ik deel deze visie en oplossing al een paar jaar in artikelen via diverse media. Het idee achter het Maatschappelijk Inkomen is relatief eenvoudig: in plaats van ingewikkelde toeslagen, uitkeringen, bijstand, AOW, studiefinanciering, etc., krijgt elke Nederlandse burger vanaf de geboorte tot het overlijden een vast bedrag. Dit bedrag varieert gedurende het leven van een persoon, afhankelijk van hun levensfase en persoonlijke situatie. Dit kan worden vergeleken met een menukaart, waarbij individuen het voor hen relevante bedrag ontvangen op basis van hun behoeften.
Één van de grote voordelen van dit systeem is de duidelijkheid die het biedt. In tegenstelling tot het huidige stelsel, waarin veel mensen worstelen met ingewikkelde regels en verrassingen achteraf, zou het Maatschappelijk Inkomen voor iedereen begrijpelijk en voorspelbaar zijn. Dit zou niet alleen het bureaucratische proces vereenvoudigen, maar ook het vertrouwen in de overheid vergroten.
Participatie en bestaanszekerheid
Een veelgehoorde zorg bij het idee van een basisinkomen is dat mensen mogelijk minder gemotiveerd zullen zijn om te werken. Deze misvatting is echter weerlegd door onderzoek, dat aantoont dat mensen juist meer bereid zijn om actief deel te nemen aan de samenleving als ze een zekere mate van bestaanszekerheid hebben.
Het Maatschappelijk Inkomen verandert het vertrekpunt voor individuen van nul naar een positief startpunt, wat de motivatie om werk te zoeken en bij te dragen aan de samenleving aanzienlijk vergroot. Dit geldt niet alleen voor de traditionele beroepsbevolking, maar ook voor groepen die momenteel moeilijk toegang hebben tot de arbeidsmarkt, zoals mantelzorgers, andersdenkenden en zzp’ers.
Gelijke kansen en inclusiviteit
De verenigde vooruitdenkers en wetenschappers van Geluk Centraal zijn van mening dat iedereen, ongeacht hun afkomst of situatie, recht heeft op een gelukkig leven. Het Maatschappelijk Inkomen kan bijdragen aan dit streven. Het systeem is eenvoudiger en eerlijker dan het huidige systeem, waardoor mensen niet langer in hokjes worden geplaatst en gestigmatiseerd. Hierdoor worden de talenten van individuen zichtbaarder en voelen zij zich meer betrokken bij de samenleving.
In plaats van te focussen op de angst dat mensen niet meer willen werken, zouden we ons moeten richten op de positieve effecten van het Maatschappelijk Inkomen. Het kan bijdragen aan gelijke kansen voor iedereen, wat uiteindelijk een positieve invloed heeft op de hele samenleving.
Belastingen hervormen voor eerlijkheid
Een ander aspect dat aangepakt moet worden, is de hervorming van het belastingstelsel. Momenteel wordt inkomen uit arbeid zwaarder belast dan andere inkomstenbronnen, wat als oneerlijk wordt beschouwd.
Geluk Centraal pleit voor een eerlijkere belasting op inkomen, ongeacht de bron ervan (inkomen uit arbeid, winst, erfenis, overwaarde van een woning, etc.). Een flat tax systeem, waarbij alle inkomsten gelijk worden belast met hetzelfde percentage, zou het belastingstelsel vereenvoudigen en begrijpelijker maken voor iedereen. Dit betekent dat dezelfde belastingregels voor iedereen gelden, ongeacht hun inkomstenbron.
Door toeslagen en aftrekposten af te schaffen en een menukaart te introduceren die is gekoppeld aan het Maatschappelijk Inkomen, kunnen we een systeem creëren dat anticipeert op persoonlijke situaties en omstandigheden, wat fraude vermindert en het controlesysteem vereenvoudigt.
Naar een simpelere en meer transparante toekomst
Het uiteindelijke doel is een belasting- en sociaal stelsel dat voor iedereen begrijpelijk is. Dit kan worden bereikt door alle bijdragen aan het collectieve belang op één overzichtelijke manier te presenteren, bijvoorbeeld door symbolisch via een ‘groene enveloppe‘ ieders Maatschappelijke Bijdrage te vragen (Ons alternatief voor belasting). Zo wordt voor iedereen duidelijk waar hun bijdrage naartoe gaat en hoe deze bijdraagt aan het collectieve welzijn en voorzieningen. Denk aan welzijnskapitaal voor energie, openbaar vervoer, gezondheidszorg, onderwijs, etc. Allemaal zaken die we inclusief moeten maken wat zal zorgen voor gelijke kansen voor iedereen.
Daarnaast zal een vereenvoudigd en transparant belastingstelsel leiden tot een grotere bereidheid om bij te dragen aan de samenleving. Dit zal uiteindelijk resulteren in een samenleving waarin iedereen zich verantwoordelijk voelt voor het collectieve belang en begrijpt wat er met hun bijdragen gebeurt.
Het Maatschappelijk Inkomen en een flat tax systeem zijn geen utopische ideeën, maar eerder realistische opties om ons belasting- en sociale zekerheidsstelsel te verbeteren. Ze kunnen bijdragen aan een eerlijker, eenvoudiger en meer inclusieve samenleving waarin geluk, gelijkheid en bestaanszekerheid voor iedereen binnen handbereik ligt. Het is tijd om de complexiteit achter ons te laten en te streven naar een betere toekomst voor ons allemaal.
Het leven is geen generale repetitie, niet waar?
